Psylocybina jest naturalnie występującym alkaloidem, który znajduje się w niektórych gatunkach grzybów, zwanych popularnie grzybami psylocybinowymi. Substancja ta od wieków była wykorzystywana w obrzędach i praktykach duchowych przez różne kultury. W ostatnich latach zyskuje ona także znaczenie jako potencjalne narzędzie w terapii psychologicznej.
Różne kultury stosowały substancje psychodeliczne w celach leczniczych i duchowych. Psylocybina, klasyfikowana jako klasyczny psychodelik, była początkowo badana w połowie XX wieku, ale napotkała na ograniczenia prawne. W ostatnich latach zainteresowanie badaniami nad psylocybiną odrodziło się, co doprowadziło do obiecujących badań klinicznych. Wyniki sugerują istotne zmniejszenie objawów depresji i lęku w porównaniu z placebo, a nawet pokazują porównywalne rezultaty do selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI).
Badania dotyczące pacjentów z chorobami nowotworowymi również wykazały potencjał w łagodzeniu psychicznego cierpienia związanego z diagnozami terminalnymi. Potencjał psylocybiny w terapii uzależnień również jest podkreślany, wykazując obietnicę w radzeniu sobie z trudnymi kwestiami uzależnień. Jej unikalny mechanizm działania umożliwia sporadyczne dawkowanie z trwałym efektem i minimalnym ryzykiem toksyczności. W tym przeglądzie podkreśla się potencjał psylocybiny w leczeniu uzależnień, depresji i zaburzeń nastroju związanego z końcem życia, jednocześnie uwzględniając wyzwania w badaniach, skutkach ubocznych i znaczeniu bezpiecznej administracji.
Rys historyczny nad badaniami nad psylocybiną i wykorzystaniem jej jako leku
W połowie XX wieku zaobserwowano zainteresowanie naukowe psilocybiną i innymi psychodelikami, ale ich klasyfikacja jako substancji klasy I zahamowała postęp badań. Niemniej jednak XXI wiek przyniósł odrodzenie badań, prowadząc do istotnych wyników.
Niedawne badania kliniczne wykazały potencjał psilocybiny w leczeniu depresji, uzależnień i wyzwań psychicznych związanym z końcem życia. Wyniki tych badań wskazują na znaczne zmniejszenie objawów depresji i lęku, co nawet dorównuje działaniu znanych leków, takich jak SSRI. Warto zaznaczyć, że terapia psilocybiną wykazała potencjał w łagodzeniu cierpienia psychicznego u pacjentów onkologicznych z diagnozami terminalnymi.
Tradycyjne metody leczenia uzależnień często napotykają na ograniczone sukcesy, a terapia psylocybiną oferuje nowatorskie podejście. Unikalny mechanizm działania tej substancji umożliwia jej sporadyczne dawkowanie, co przynosi trwałe efekty przy minimalnym ryzyku szkodliwości.
Psylocybina w Leczeniu Uzależnień: Badania i Wyniki
Uzależnienia od substancji, stanowią poważny problem zdrowotny na całym świecie. Terapie konwencjonalne często stają się niewystarczające w skomplikowanych przypadkach, otwierając drogę do poszukiwań alternatywnych metod leczenia. W ostatnich latach zainteresowanie zastosowaniem psylocybiny – substancji psychoaktywnej występującej w grzybach psylocybinowych – w terapii uzależnień zyskuje na sile.
Badania kliniczne skupiają się na zastosowaniu psylocybiny w terapii uzależnień. W kilku małych badaniach przeprowadzonych na grupach pacjentów z uzależnieniem stwierdzono, że podawanie psylocybiny w kontrolowanych warunkach, wspierane terapią psychologiczną, może przynieść obiecujące efekty.
Jednym z kluczowych mechanizmów działania psylocybiny jest wpływ na mózgowy układ limbiczny oraz sieć domyślnego trybu. Stymulacja tych obszarów może prowadzić do głębokich introspekcji, wglądu w osobiste problemy i emocje oraz zmiany sposobu myślenia. Efekty te mogą pomóc pacjentom z uzależnieniem lepiej zrozumieć źródła swoich problemów i zobaczyć alternatywne drogi życiowe.
Mechanizm działania psychodelików w tym psylocybiny
Jednym z psychodelików wartych uwagi w leczeniu zaburzeń zdrowia psychicznego jest tryptamina: psylocybina. Tę substancję można wyizolować z ponad stu gatunków grzybów, co sprawia, że jest to naturalnie występujący alkaloid. Większość gatunków grzybów zawierających psylocybinę pochodzi z rodzaju Psilocybe. W formie naturalnej psylocybina, czyli 3-[2-(dimetyloamino)etylo]-1H-indol-4-ilodihydrogenofosforan, jest prolekiem, który w organizmie przekształca się w psilocinę, czyli 4-hydroksy-N,N-dimetylotryptaminę. Struktura psylocybiny uniemożliwia jej przechodzenie przez barierę krew-mózg. Jej metabolit, psilocina, jest bardziej lipofilny i aktywny. Aktywny metabolit można znaleźć 20-40 minut po spożyciu, ponieważ psylocybina szybko przekształca się w metabolit w kwasie żołądkowym lub poprzez metabolizm pierwszego przejścia, z biodostępnością około 50% i okresem półtrwania 2,5 godziny.
Ten metabolit to aktywna forma psylocybiny, która bardzo przypomina strukturę serotoniny. Psychodelik jest w stanie aktywować receptory 5HT, co ostatecznie prowadzi do ich downregulacji. W takich przypadkach następuje kompensacyjna upregulacja receptorów metabotropowych glutaminianu (mGluR2/3) ze względu na odwrotną relację między mGluR2/3 a receptorami 5HT-2A.
Znaczenie upregulacji szlaku mGluR2/3 wynika z obecności receptorów w drodze z kory przedczołowej do jądra przysadki, gdzie te receptory odgrywają rolę w regulacji pragnienia i uzależnień oraz funkcji poznawczych. Stwierdzono, że osoby uzależnione od alkoholu mają deficyt lub downregulację szlaku mGluR2 w obszarze przedczołowym kory mózgu.
Z drugiej strony, efekty psylocybiny na receptory 5HT odpowiadają za zmniejszoną depresję i zachowania samobójcze, a także zwiększoną pamięć i uczenie się. Ponadto uważa się, że aktywacja receptora 5HT-2A przez psilocinę odpowiada za zwiększone uwalnianie dopaminy z jądra półleżącego, co reguluje zaburzoną drogę nagrody u pacjentów cierpiących na depresję i myśli samobójcze.
Oprócz wpływu na receptory serotoniny, psylocybina jest w stanie aktywować receptory sprzężone z białkiem G za pośrednictwem czynnika neurotroficznego pochodzenia mózgowego (BDNF) i umożliwiać efekty dalsze, takie jak transdukcja sygnału i ekspresja genów. Te zmiany potencjalnie odpowiadają za plastyczność, regenerację i neurogenetykę. BDNF za pośrednictwem psylocybiny odpowiada również za aktywację receptorów N-metylo-D-asparaginianowych (NMDA).
Co wyróżnia Psylocybinę i klasyfikuje ją jak przydatną farmakologię?
- Psilocybina ma niski potencjał nadużywania
- Nie stwierdzono objawów fizycznego uzależnienia od psilocybiny
- Okres półtrwania psilociny, aktywnego metabolitu, wynosi trzy godziny [14]. Szczytowy efekt zazwyczaj występuje w ciągu 60-90 minut po doustnym podaniu, a następnie ustępuje przez kolejne sześć godzin. Ten profil farmakokinetyczny czyni psilocybinę bardziej atrakcyjną jako terapię farmakologiczną niż inne psychodeliki o wolniejszym wydalaniu i dłuższym czasie działania
- Psilocybina wiąże się z niewielką liczbą działań niepożądanych, z których większość jest łagodna, w tym przemijająca nadciśnienie tętnicze i tachykardia, łagodne bóle głowy
- Czas trwania efektu terapeutycznego w przypadku uzależnień jest taki, że zaledwie dwie lub trzy dawki psylocybiny mogą mieć długotrwałe lub nawet trwałe korzystne efekty
Efekty Psylocybiny w Terapii Uzależnień:
- Rozszerzone Spostrzeganie: W trakcie terapii z wykorzystaniem psylocybiny pacjenci doświadczają zmienionego stanu świadomości, który może prowadzić do rozszerzenia spostrzegania i zrozumienia swojego uzależnienia oraz jego skutków.
- Głębokie Wglądy: Wpływ psychoaktywny psylocybiny może pomóc pacjentom odkryć głębsze przyczyny swojego uzależnienia, skupiając się na emocjach, traumach czy problemach psychologicznych.
- Redukcja Lęku i Depresji: Wiele badań sugeruje, że pojedyncza dawka psylocybiny może prowadzić do krótkotrwałej poprawy nastroju oraz redukcji lęku i depresji, co może być szczególnie istotne w kontekście terapii uzależnień.
- Zmiana Świadomości: Zmieniony stan świadomości pod wpływem psylocybiny może pomóc pacjentom wyjść poza swoje dotychczasowe myślenie i wzorce zachowań, umożliwiając im otwarcie się na nowe perspektywy.
Uzależnienie od Nikotyny
Efekty psylocybiny, takie jak długotrwałe znaczenie osobiste i przebudzenie duchowe, zostały wykorzystane w celu zaprzestania palenia. Małe badanie otwarte przeprowadzone przez Johns Hopkins University polegało na podaniu dwóch do trzech dawek psylocybiny w celu zbadania jej skuteczności w zaprzestaniu palenia .
Podczas badań przeprowadzonych na niewielkich grupach pacjentów rzucających palenie wykazano, że zaledwie 3-krotna suplementacja psylocybiną w czasie 15-tygodniowej kuracji odstawiennej wyraźnie umocniła abstynencję badanych.
Badanie to obejmowało 15 uczestników podczas 15-tygodniowego kursu leczenia. Uczestnicy otrzymywali terapię poznawczo-behawioralną (CBT) w celu zaprzestania palenia oraz przygotowanie do podania psylocybiny przez pierwsze cztery tygodnie. Uczestnicy wstrzymywali się od palenia w dniu ustalonego odstawienia i otrzymywali pierwszą dawkę psylocybiny 20 mg/70 kg w piątym tygodniu. Uczestnicy spotykali się z personelem badawczym co tydzień i otrzymywali drugą dawkę psylocybiny w siódmym tygodniu oraz opcjonalną trzecią dawkę w trzynastym tygodniu. Wyniki badania były obiecujące, a terapia psylocybiną wykazywała się wyższą skutecznością w zaprzestaniu palenia niż obecnie dostępne leki.
Uzależnienie od opioidów (heroiny, metadon, fentanyl etc..)
Uczestnicy badań, którzy stosowali psylocybinę byli mniej narażeni na doświadczanie siedmiu z jedenastu objawów uzależnienia i nadużywania opiatów w ciągu ostatniego roku, w porównaniu z tymi, którzy nigdy jej nie stosowali. Sugeruje to, że stosowanie psylocybiny może mieć efekt ochronny przed szeregiem objawów związanych z nadużywaniem opioidów.
Autorzy badań spekulują, że psylocybina może chronić przed uzależnieniem od opioidów poprzez wpływ na przekazywanie serotoniny i dopaminy – neuroprzekaźników, które są związane z uzależnieniem. Naukowcy sugerują także, że doznania mistyczne lub duchowe, które wywołuje psylocybina dają pozytywne wyniki leczenia nadużywania substancji.
Badania pod tym względem są intensywnie prowadzone m.in. na Uniwersytecie Johnsa Hopkinsa, w tym przez Alberta Garcię-Romeu.
Zastosowanie w leczeniu depresji
Terapia z użyciem psylocybiny jest wyjątkowa, ponieważ nie wymaga codziennego podawania. Składa się z dwóch lub trzech dawek podawanych w odstępach kilku tygodni. Badania są obecnie prowadzone, aby określić długoterminową skuteczność tego podejścia.
Badanie przeprowadzone w Center for Psychedelic and Consciousness Research w Johns Hopkins Bayview Medical Center testowało skuteczność psilocybiny w leczeniu dużej depresji. Zespół użył randomizowanego, kontrolowanego badania z listą oczekujących, aby ocenić wyniki pacjentów. Dwudziestu czterech pacjentów wzięło udział w badaniu; 13 pacjentów było w grupie natychmiastowego leczenia, otrzymując 20 mg/70 kg psilocybiny podczas pierwszej sesji i 30 mg/70 kg podczas drugiej sesji, w 3. i 4. tygodniu, odpowiednio, a 11 pacjentów było w grupie opóźnionej, otrzymując tę samą dawkę co grupa natychmiastowa, w 11. i 12. tygodniu, odpowiednio.
Używając skali GRID-Hamilton Depression Rating Scale (GRID-HAMD), badacze mogli porównać efekty psilocybiny w grupie natychmiastowego leczenia z grupą opóźnioną, przy czym wyższy wynik oznaczał większą depresję. Stwierdzili, że podczas gdy wyniki grupy opóźnionego leczenia nie zmieniły się znacząco w ciągu pierwszych 11 tygodni, wyniki grupy natychmiastowego leczenia znacznie spadły po terapii psilocybiną, zmierzono to w 5. tygodniu. Wskaźniki średniego GRID-HAMD tydzień po terapii psilocybiną i cztery tygodnie po terapii były znacznie niższe dla grupy natychmiastowej (8,0 w tygodniu 1 i 8,5 w tygodniu 4) niż dla grupy opóźnionej (23,8 w tygodniu 5 i 23,5 w tygodniu 8).
Różnice w wynikach depresji między dwiema grupami można przypisać terapii psylocybiną, co potwierdzają wyniki wtórne, używając kwestionariusza Quick Inventory of Depressive Symptomatology-Self-Report (QIDS-SR). Z użyciem skali oceny depresji QIDS-SR, stwierdzili, że poziomy depresji spadły z 16,7 (który był punktem wyjścia dla grupy natychmiastowej) do 6,3 tydzień po leczeniu psilocybiną (Cohen d = 2,6; przedział ufności 95%: 1,8-3,5; P < 0,001) [28]. Wnioski badania wykazały, że 71% uczestników miało znaczne zmniejszenie depresji, a 58% i 54% uważano za w remisji.
Konkluzja
Psylocybina oferuje szeroki zakres potencjalnych zastosowań medycznych, według badań klinicznych. Medycyna uzależnień, depresja i zaburzenia nastroju związane z końcem życia są obszarami, na których istnieje najwięcej dowodów na korzyści. Tradycyjne metody leczenia tych zaburzeń często są nieskuteczne, a terapia wspomagana psylocybiną może stanowić nową opcję leczenia dla milionów pacjentów.
Wyniki badań klinicznych są zachęcające, choć pojawiły się pewne trudności. W przyszłych badaniach kluczowe będzie poprawienie procedur testowych. W przypadku leków wpływających na umysł, takich jak psylocybina, prowadzenie solidnych eksperymentów z podwójnie ślepym doświadczeniem jest trudne, a obawy dotyczą wyboru pacjentów. Pomimo tych trudności, psylocybina nadal wykazuje potencjał w leczeniu pewnych chorób psychicznych. W wielu z wymienionych wyżej badań wykazała statystycznie istotne korzyści, jednocześnie wywołując mniej negatywnych skutków ubocznych niż standardowe leki.
Jeśli interesują cię takie tematy zaglądaj tu częściej i sprawdź resztę wpisów Psychologia
Badania źródła:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9947277/
https://time.com/6167638/psilocybin-addiction-therapeutic-breakthrough/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8901083/
https://www.hopkinsmedicine.org/psychiatry/research/psychedelics-research
